Jak zoptymalizować podatki? Poradnik przedsiębiorcy

Pierwszy krok, to wybór formuły, w jakiej prowadzony będzie biznes. Przedsiębiorca może otworzyć jednoosobową działalność gospodarczą, zawiązać ze wspólnikami/wspólnikiem spółkę (cywilną, jawną, partnerską) i wtedy zapłaci podatek dochodowy PIT lub utworzyć spółkę kapitałową (z o.o., akcyjną), która płaci podatek CIT.

To fundamentalny wybór, bo wynika z niego m.in. sposób rozliczenia podatków (w tym ich wysokość) oraz możliwość korzystanie z ulg i odpisów.

Warto już teraz wspomnieć, że istnieje jeszcze jedna droga do legalnej optymalizacji podatków. To otwarcie spółki LTD w Wielkiej Brytanii i skorzystanie z klauzuli o unikaniu podwójnego opodatkowania. Teraz wspomnimy ją hasłowo, szczegółowe informacje znajdą się poniżej.

Jak zoptymalizować podatki?

Indywidualny przedsiębiorca ma do wyboru cztery formy opodatkowania:

• na zasadach ogólnych – 17 proc lub 32 proc. (od nadwyżki dochodów ponad kwotę 85 528 zł),
  według stawki liniowej – 19 proc.,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – 2 – 17 proc. (opodatkowany przychód, obowiązuje limit do 2 mln euro przychodu rocznie),
• kartę podatkową – podatek ustala urząd skarbowy, stawki zależą od m.in. rodzaju działalności, miejsca wykonywania, liczby pracowników.

Te formy mogą wybrać również wspólnicy spółek: jawnej, partnerskiej i cywilnej.  Która forma będzie korzystna dla przedsiębiorcy?

Podatek liniowy, a może ryczałt lub karta podatkowa

Patrząc na stawki, najkorzystniej wygląda ryczałt, jednak przepisy wskazują rodzaje działalności, których nie można opodatkować w tej formie. W ryczałcie nie ma też możliwości rozliczenie kosztów uzyskania przychodu. Warto zauważyć, że najniższa stawka w ramach ryczałtu – 2 proc. – obejmuje przychody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy. Stawka 3 proc. dotyczy natomiast m.in. działalności gastronomicznej (z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.) oraz działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem usług opodatkowanych według stawki 17 proc. i 15 proc. Ryczałt mogą wybrać od tego roku przedsiębiorcy wynajmujący nieruchomości. Zapłacą państwu 8,5 proc. od przychodów do kwoty 100 tys. zł oraz 12,5 proc. od przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 tys. zł. 

Skala podatkowa jest korzystna dla przedsiębiorców, którzy osiągają dochód roczny poniżej 85 528 zł oraz mają wysokie koszty prowadzenia działalności/mogą skorzystać z ulg (o tym niżej). Dla przedsiębiorców, którzy mogą wejść w wyższy próg i płacić 32 proc. podatku często korzystny jest podatek liniowy 19 proc. Dodatkowy plus to możliwość pomniejszenia przychodów o koszty ich uzyskania. Minusem jest natomiast brak większości ulg.

Co z kartą podatkową? Tutaj plusem lub minusem – zależy od prowadzonej działalności – jest brak z góry określonej stawki podatku. Ustalą ją urząd skarbowy w zależności od m.in. miasta, rodzaju prowadzonej działalności i liczby zatrudnionych osób. Przedsiębiorca nie może też rozliczyć kosztów uzyskania przychodu.

Warto pamiętać, że osoby fizyczne zarabiające powyżej 1 mln zł mają obowiązek zapłaty 4 proc. daniny solidarnościowej. Jednak z tego obowiązku zwolnione są osoby stosujące kartę podatkową lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Ulgi podatkowe dla przedsiębiorców

W pakiecie ulg dedykowanych przedsiębiorcom można znaleźć dobrze znane zmniejszenia (np. ulga na dziecko) oraz stosunkowo nowe (np. IP Box).

Oto najważniejsze informacje:

• Ulga na dziecko – tylko dla podatników korzystających ze skali podatkowej, 92,67 zł za miesiąc, za dziecko oraz 166,67 zł na trzecie dziecko i 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko,
• Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego – dla opodatkowanych w ramach skali podatkowej, podatkiem liniowym oraz ryczałtem, maksymalna wysokość wpłaty w 2021 roku to dla prowadzących działalność – 9466,20 zł (taka kwota pomniejszy podstawę opodatkowania),
• Ulgi związane z przekazaniem darowizn – w ramach skali podatkowej/podatku liniowego/ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, maksymalnie do wysokości kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu osiągniętego przez podatnika udzielającego darowizny,
• Ulga termomodernizacyjna – w ramach skali podatkowej/podatku liniowego/ryczałtu, właściciele i współwłaściciele jednorodzinnego budynku mieszkalnego mogą odliczyć wydatki na materiały budowlane, urządzenia i usługi związane z termomodernizacja budynku, maksymalnie 53 tys. zł,
• Ulga rehabilitacyjna – dla korzystających ze skali podatkowej/ryczałtu,
• Ulga internetowa – dla opodatkowanych w ramach skali podatkowej/ryczałtu, odliczenie do 760 zł w roku,
• Ulga na działalność badawczo-rozwojową – w ramach skali podatkowej/podatku liniowego, można odliczyć od podstawy opodatkowania kwalifikowane koszty uzyskania przychodu,
• Ulga na innowacje (IP Box) – w ramach skali podatkowej/podatku liniowego, przedsiębiorcy, którzy uzyskali kwalifikowane dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej mają prawo opodatkować takie dochody 5 proc. stawką.

Kolejnym sposobem na optymalizację kosztów prowadzenia biznesu jest skorzystanie z ulg w ZUS.

Niższy ZUS

Z zasady przedsiębiorcy muszą płacić składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Jednak są wyjątki, o których warto pamiętać. Dotyczą one przede wszystkim nowych i małych przedsiębiorców.

• Ulga na start – przez 6 miesięcy przedsiębiorca jest zwolniony z ubezpieczeń społecznych, płaci tylko zdrowotne. To spora oszczędność – w 2021 roku najniższy miesięczny ZUS wynosi 1075, 68 zł (bez 381,81 zł obowiązkowej składki zdrowotnej). Stosując Ulgę na start przedsiębiorca oszczędzi 6 454 zł.

• Obniżone składki od preferencyjnej podstawy – przedsiębiorca, która wybierze taką ulgę, zapłaci przez 2 lata składki od zadeklarowanej przez ciebie kwoty, nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. W praktyce oznacza to, że właściciel firmy zapłaci do ZUS 245,20 zł miesięcznie plus obowiązkową składkę zdrowotną 381,81 zł. Dzięki tej uldze w ciągu 24 miesięcy można zaoszczędzić niespełna 20 tys. zł.

• Mały ZUS Plus – składki na ZUS płacone są proporcjonalnie do dochodu – to ulga dla osób, których przychód z działalności przez cały rok nie przekroczył 120 tys. zł (za 2020 rok).

Ulgi dla nowych i małych przedsiębiorców są jednak obwarowane ograniczeniami. Np. z preferencyjnej składki na ZUS nie mogą skorzystać osoby, które prowadziły już działalność gospodarczą w ciągu ostatnich 60 miesięcy lub były wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

CIT – podatek płacony przez spółki kapitałowe

Przyjrzyjmy się podatkowi płaconemu przez osoby prawne czyli CIT. CIT obliczany jest od dochodu i wynosi 9 proc. lub 19 proc. Płacą go m.in. spółki akcyjne, spółki z o.o. i Proste Spółki Akcyjne oraz spółki komandytowe (od 2021 roku).

Podatek dochodowy od osób prawnych też można zoptymalizować. Od 2021 roku taka opcja będzie dostępna dla większej liczby przedsiębiorców – stawkę 9 proc. zapłaci spółka, której:

• przychód ze sprzedaży (z należnym VAT) nie przekroczył 2 mln euro rocznie (dotychczas był to próg 1,2 mln euro),
• powstała od podstaw/została utworzona w wyniku przekształcenia spółki (kapitałowej lub komandytowo-akcyjnej) w inną spółkę (kapitałową lub komandytowo akcyjną).

Stawkę 9 proc. CIT zapłacą przedsiębiorcy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej (w pierwszym roku działalności) oraz mający status małego podatnika (przychody poniżej 2 mln euro).

Nowym rozwiązaniem jest też tzw. estoński CIT. Firmy, które inwestują wypracowany zysk i nie wypłacają dywidendy wspólnikom będą zwolnione z podatku dochodowego. Warunki to m.in. roczny przychód poniżej 100 mln zł (z VAT), udziałowcami/akcjonariuszami są tylko osoby fizyczne, a firma zatrudnia przynajmniej 3 osoby.

Warto pamiętać, że wspólnicy spółki z o.o. nie płacą ZUS (to obowiązek w jednoosobowej spółce) – to również może być podpowiedź, jak optymalizować koszty prowadzenia przedsiębiorstwa. Skoro jesteśmy przy spółkach z o.o. Z zasady są one podwójnie opodatkowane: spółka płaci podatek dochodowy CIT, a wspólnik płaci daninę drugi raz przy wypłacie dywidendy (19 proc.). Jednak dobry doradca finansowy podpowie, jak w legalny sposób wypłacać ze spółki środki, które są dla niej kosztem (zmniejszają dochód) i zapłacić niższy podatek.

Polska Strefa Inwestycji – szansa na niższy podatek

Interesującym rozwiązaniem – pod względem optymalizacji podatków – jest skorzystanie z Polskiej Strefy Inwestycji. Wsparcie jest udzielane firmom z sektora przemysłu oraz nowoczesnych usług na nowe przedsięwzięcia. Limit zwolnienia z podatku zależy od lokalizacji i wielkości firmy – wynosi od 10 proc. w Warszawie (dla dużego przedsiębiorstwa) do 70 proc. w województwach lubelskim, podkarpackim, podlaskim oraz warmińsko-mazurskim dla mikro i małych firm.

Niższy ryczałt dla usług programistycznych

Zasadniczo stawka ryczałtu dla usług programistycznych została obniżona z 17 proc. do 15 proc. Jednak w niektórych przypadkach osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą i świadcząca usługi informatyczne sklasyfikowane według symbolu PKWiU jako 62.02.30.0 podlega opodatkowaniu stawką 8,5 proc. Przedsiębiorca nie może jednak m.in. osiągać przychodów z innych usług, do których przypisana jest stawka 15 proc.

Spółka LTD – jak ją założyć

Zarejestrowanie spółki LTD w Wielkiej Brytanii to jedna z lepszych form optymalizacji podatków, przede wszystkim dla przedsiębiorców, którzy pracują zdalnie. Za takim rozwiązaniem przemawia m.in.:

• wysoka kwota wolna od podatku,
• brak obowiązku płacenia ZUS.

Podatek dochodowy dla spółki LTD wynosi 19 proc., a kwota wolna od podatku to 12 500 funtów (ponad 66 tys. złotych rocznie). Dodatkowym atutem jest mniejsza biurokracja oraz możliwość prowadzenia biznesu zarejestrowanego w UK mieszkając w Polsce. Przedsiębiorca musi spełnić pewne wymagania, m.in. nie może mieć zakładu/biura w Polsce – o wszelkie formalności należy pytać kompetentnego doradcę.