Zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii urzędy skarbowe przeprowadzają kontrole podatkowe, mające na celu sprawdzić, czy przedsiębiorcy wywiązują się ze swoich obowiązków wobec fiskusa. W kraju nad Wisłą takie postępowanie przebiega jednak w atmosferze niepewności oraz obawy, że zwykła pomyłka zostanie zinterpretowana jako celowe łamanie prawa. Dodajmy do tego niejasne i pozostawiające pole do indywidualnej interpretacji przepisy, a uzyskamy odpowiedź, skąd tak wysoki poziom stresu, kiedy do drzwi firmy puka „skarbówka”. Z artykułu dowiesz się, jak taki proces wygląda z perspektywy osoby prowadzącej biznes na Wyspach i jak brytyjska kontrola wypada na tle polskiego postępowania.
Spis treści
Kontrola skarbowa w Polsce — krótka charakterystyka
W Polsce osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą spotkać się z kontrolą podatkową lub celno-skarbową. Ta druga uznawana jest za wszczynaną w przypadkach podejrzenia poważnych wykroczeń i może być niezapowiedziana – w przeciwieństwie do kontroli podatkowej, która z reguły odbywa się po wcześniejszym zawiadomieniu podatnika, między 7, a 30 dniem po otrzymaniu przez niego wiadomości. Prawa polskich przedsiębiorców w zakresie terminu przeprowadzenia kontroli:
- Jeżeli postępowanie kontrolne nie zostanie rozpoczęte w ciągu 30 dni od daty doręczenia zawiadomienia, kolejny termin rozpoczęcia kontroli wymaga dodatkowego powiadomienia.
- Czynności mogą rozpocząć się wcześniej niż w terminie 7 dni od daty doręczenia zawiadomienia wyłącznie, jeśli wyrazisz na to zgodę.
Istnieje jednak sporo wyjątków, w przypadku, których kontrola nie wymaga wcześniejszego pisma zawiadamiającego. Na przykład:
- kiedy kontrolowany ma już na swoim koncie prawomocny wyrok za przestępstwo skarbowe,
- kiedy czynności dotyczą niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej.
Postępowanie sprawdzające kontroler przeprowadza w siedzibie firmy (ewentualnie również w dodatkowych miejscach, które są ściśle powiązane z prowadzoną działalnością). Oznacza to, że jeżeli Twoje przedsiębiorstwo jest zarejestrowane z domowym adresem, urzędnik będzie przeprowadzał kontrolę w Twoim lokalu mieszkalnym.
Powody przeprowadzenia kontroli w Polsce
Przed rozpoczęciem czynności, kontrolujący musi przedstawić Ci upoważnienie do przeprowadzenia postępowania, jednak nigdy nie zawiera ono przyczyny kontroli. Mówi się, że tzw. wizyta skarbówki najczęściej czeka przedsiębiorców, którzy:
- występują o zwrot VAT-u,
- w zeznaniach podatkowych wykazują wyłącznie straty,
- mają nieproporcjonalnie niskie dochody przy jednoczesnej bardzo dużej kwocie kosztów.
A co zwraca uwagę brytyjskich urzędników?
W UK urząd co roku typuje firmy do losowych kontroli. Mniejsza część wylosowanych przedsiębiorstw to działalności mieszczące się w uśrednionych normach, większa część to biznesy, które zapłaciły w danym roku niższe niż wyliczona średnia podatki.
W Wielkiej Brytanii możesz mieć więc do czynienia z pewnym rutynowym sprawdzeniem Twoich dokumentów księgowych i bardzo prawdopodobne jest przeprowadzenie takiej kontroli w formie zdalnej kontroli wraz z przekazaniem wymaganych dokumentów spółki. Innym powodem czekających Cię czynności sprawdzających może być także:
- spóźnienie w złożeniu deklaracji podatkowej,
- pomyłka w zeznaniu podatkowym,
- duża różnica w deklarowanych na zeznaniu kwotach (względem poprzednich lat),
- nagły wzrost kosztów lub nieuzasadniony sytuacją rynkową spadek przychodów.
Przeczytaj, co Cię czeka, jeśli jako angielski przedsiębiorca zostałeś wytypowany do kontroli skarbowej.
Kontrola HMRC w UK – jak wygląda?
Atmosfera postępowania sprawdzającego w Wielkiej Brytanii jest nieporównywalnie przyjemniejsza niż podczas czynności przeprowadzanych w Polsce. Urzędnik w miły lub co najmniej neutralny sposób postara się po prostu ustalić, czy dokumenty złożone do urzędu przyczyniają się do naliczenia prawidłowego podatku. Kontrolowany nie ma tu wrażenia, że popełnił przestępstwo, a przydzielony mu urzędnik jedynie stara się dowieść, że okrada państwo.
Przed przeprowadzeniem kontroli urząd HMRC przesyła przedsiębiorcy stosowne pismo, w którym:
- zawiadamia o nadchodzących czynnościach,
- informuje jakiego roku podatkowego będą dotyczyć,
- podpowiada jakie dokumenty należy przygotować.
Na zgromadzenie wszystkich potrzebnych informacji masz najczęściej 30 dni, ale co do zasady nie ma problemu z wydłużeniem tego terminu (w uzasadnionych przypadkach). Najczęstsze kwestie sprawdzane na spotkaniu osobistym lub zdalnie to:
- dokumentacja związana z zatrudnianiem pracowników,
- podróże służbowe,
- rozliczenia kosztów pracy z domu,
- faktury kosztowe i sprzedażowe,
- dokumentacja VAT,
- raporty fiskalne.
Jeżeli korzystasz z usług biura księgowego, przekaż mu pełnomocnictwo do reprezentowania Cię podczas postępowania, a nie będziesz musiał w żaden sposób zaprzątać sobie głowy działaniami kontrolnymi ze strony HMRC.
“Chcę przenieść i zarejestrować firmę w Anglii”
Różnice w kontroli skarbowej w Wielkiej Brytanii i w Polsce
Wielka Brytania to kraj, który wygrywa rankingi miejsc przyjaznych przedsiębiorcom i kontrola skarbowa również to odzwierciedla. Urzędnicy są w UK po to, by wspierać osoby prowadzące działalność. Obie grupy zawodowe grają do tzw. wspólnej bramki – biznesy prowadzone z sukcesem to w końcu rozwój gospodarki i zwiększający się dochód do skarbu państwa.
Otoczka wokół polskiej kontroli skarbowej jest skrajnie inna. Kontrolujący i kontrolowani wydają się stać po przeciwnych stronach barykady, a same czynności sprawiają wrażenie bycia przeprowadzanymi tylko po to, by udowodnić złamanie prawa i zakończyć się karą. Jedną z największych różnić jest też czas kontroli.
Ile trwa kontrola skarbowa w UK, a ile w Polsce?
Czas trwania kontroli podatkowej może w Polsce wynosić w skali roku nawet 48 dni roboczych. Dodatkowo może zostać zablokowane konto bankowe kontrolowanej firmy. Tak długie postępowanie nie ma miejsca w Wielkiej Brytanii. Polskie czynności wyjaśniające potrafią też przedłużać się w nieuzasadniony sposób – chyba każda osoba mieszkająca w kraju nad Wisłą spotkała się w swoim życiu z opieszałością tutejszych urzędów oraz nadmierną biurokracją. W przypadku kontroli mówimy o podobnej sytuacji.
Brytyjski fiskus jest z kolei pełen szacunku do czasu pracy przedsiębiorców i zdaje sobie sprawę, że zakłócanie ciągłości wykonywania obowiązków nie wpływa korzystnie na biznesy, a te — mają cieszyć się jego pełnym wsparciem.
